بازی اصلی‌ترین روشی است که نوزادان یاد می‌گیرند چگونه حرکت کنند، با محیط اطرافشان ارتباط برقرار کنند و آن را درک کنند. بازی در حقیقت برای رشد و تکامل کودک ضروری است و شما از طریق بازی با نوزاد خود، در این فرصت را به او می‌دهید. در ماه اول تولد، کودک شما از طریق ارتباط و تعامل با شما یاد می‌گیرد. اولین چیزی که نوزاد شما یاد می‌گیرد این است که با شما در برآورده شدن نیازهایش همراهی کند و ارتباط بگیرد؛ بنابراین، حس کردن لامسه شما، شنیدن صدا و دیدن صورت شما به او گرما و راحتی می‌بخشد.
بسیاری از والدین درباره زمان و شیوه درست بازی با نوزاد خود پرسش و بعضاً نگرانی دارند. ما در این مطلب قصد داریم کمی به موضوع بازی با کودک و نوزاد بپردازیم. پس با ما همراه باشید!
فهرست مطالب
- از چه زمانی بازی با نوزاد را شروع کنم؟
- چگونه به نوزادم کمک کنم تا یاد بگیرد؟
- چه بازی‌هایی برای نوزاد مناسب است؟
از چه زمانی بازی با نوزاد را شروع کنم؟
نوزاد شما معمولاً در ماه اول زندگی، بیشتر روز را خواب است یا اینکه خواب‌آلود به نظر می‌رسد. وقتی‌که به او نگاه می‌کنید به نظرتان خیلی ضعیف می‌آید. احتمالاً از نظر شما بازی با نوزادی که هنوز یک‌ماهه نشده، معنی ندارد. اما بهتر است بدانید هیچ زمانی برای بازی با نوزاد زود نیست. بازی کار کودک است و از همان بدو تولد، او آماده بازی کردن است.
در طول ماه اول زندگی، کودک شما با تعامل روزانه با شما چیزهای زیادی یاد خواهد گرفت. نیازی نیست که خود را محدود به زمانی مشخص برای تعامل و بازی با نوزاد کنید. در عوض، در طول روز با او صحبت کنید، برایش آواز بخوانید و همواره با او ارتباط برقرار کنید.
لالایی‌هایی که برای نوزادتان می‌خوانید، تلاش او برای نگاه به شما زمانی که روی سینه شما قرار دارد و همچنین هنگامی‌که بدن او را لمس می‌کنید، باعث به کار گرفتن همان توانایی‌های محدود لامسه، حس بینایی و شنوایی می‌شود و می‌تواند کودک شما را شاد کند.
چگونه به نوزادم کمک کنم تا یاد بگیرد؟
همان‌طور که از نوزاد خود مراقبت می‌کنید، صحبت کنید، لبخند بزنید و با کودک خود تعامل داشته باشید. به نشانه‌های او توجه کنید و به آن‌ها پاسخ دهید؛ به‌عنوان‌مثال، توجه کنید که کودکتان چگونه حرکت می‌کند یا وقتی صحبت می‌کنید شروع به تولید صدا می‌کند. به‌نوبت با یکدیگر صحبت کنید. به این صورت نوزاد شما برقراری ارتباط را یاد می‌گیرد.
در چند هفته اول، می‌توانید چند اسباب‌بازی ساده و متناسب با سن نوزاد خود را تهیه کنید که برای حواس بینایی، شنوایی و لامسه جذاب هستند، مانند:
- جغجغه‌ها
- اسباب‌بازی‌های طرح‌دار یا سه‌بعدی (textured)
- اسباب‌بازی‌های موزیکال
- آینه‌های نشکن
اسباب‌بازی‌هایی با رنگ‌ها و طرح‌های متضاد انتخاب کنید. تضادهای قوی (مانند رنگ‌های قرمز، سفید و سیاه)، منحنی‌ها و تقارن، بینایی در حال رشد نوزاد را تحریک می‌کند. با بهبود بینایی و کنترل بیشتر نوزادان بر حرکات خود، تعامل بیشتری با محیط اطراف خود خواهند داشت.
چه بازی‌هایی برای نوزاد مناسب است؟
نوزاد در ابتدای تولد، به اطراف خود خیره می‌شود و سعی در درک محیط اطراف دارد. بینایی نوزاد هنوز کامل نشده و تنها فاصله ۲۰ تا ۲۵ سانتی‌متری از خود را می‌بیند. این زمان، فرصتی برای تحریک بصری، هماهنگی چشم‌ها و شناسایی صدا‌های جدید است. در ادامه به چند بازی که می‌تواند برای نوزاد شما مناسب باشد اشاره می‌کنیم:
ایجاد صدا و گفتگو با نوزاد
- ادا درآوردن، ایجاد صدا‌های خنده‌دار و گفتگو کردن کنجکاوی نوزاد را تحریک می‌کند و ارتباط شما با نوزاد را تقویت می‌کند.
- با کودک خود در مورد آنچه انجام می‌دهید یا احساسی که دارید صحبت کنید. به اشیاء اشاره کنید و اسم آن‌ها را بگویید.
- نوزاد شما هنوز توانایی درک قصه را ندارد، اما بااین‌حال شنیدن داستان را دوست دارد و داستان باعث می‌شود تحولات مثبتی در مغز او شکل بگیرد.
- درحالی‌که نوزاد شما در گهواره یا آغوش شماست، موسیقی آرامش‌بخش پخش کنید و به‌آرامی به ضرب‌آهنگ او را تکان دهید.
- یک آهنگ یا لالایی آرام‌بخش انتخاب کنید و به‌آرامی آن را برای کودک خود بخوانید.
بازی با نوزاد با اسباب‌بازی
- از اسباب‌بازی موردعلاقه نوزاد خود استفاده کنید تا روی آن تمرکز کند و دنبالش کند یا جغجغه را تکان دهید تا نوزادتان با چشم‌هایش مسیر آن را دنبال کند.
- نوزادان از طریق حس لامسه چیزهای زیادی یاد می‌گیرند. با دادن اشیاء و اسباب‌بازی‌های مختلف، به آن‌ها کمک کنید تا دنیای پیرامون خود را کشف کنند.
- جغجغه‌ها برای نوزادان لذت‌بخش هستند. آن‌ها رنگ‌های شاد و زیبا دارند و صدایشان نیز به بهبود حس شنوایی نوزاد کمک می‌کند.
- اسباب‌بازی‌های خیلی کوچک می‌تواند باعث خفگی نوزاد شود. مطمئن شوید که اندازه اسباب‌بازی مناسب باشد و هیچ‌گاه نوزاد خود را با اسباب‌بازی‌ها تنها نگذارید.
بازی با نوزاد از طریق دمر کردن
- اجازه دهید کودک شما مدتی را در زمان بیداری روی شکم دراز بکشد تا به تقویت گردن و شانه‌ها کمک کند.
- خوابیدن روی شکم باعث می‌شود که نوزاد به‌تدریج غلتیدن و حرکت کردن را یاد بگیرد.
- این حالت را برای نوزاد خود لذت‌بخش کنید؛ مثلاً به‌آرامی دست و پای کودک را ماساژ دهید یا با کودک خود صحبت کنید و آواز بخوانید.
- در این حالت نوزاد خود را زیر نظر داشته باشید و اگر در این موقعیت خسته شد حالت او را تغییر دهید.
- هرگز هنگام خواب نوزاد را روی شکم نخوابانید تا خطر SIDS (سندرم مرگ ناگهانی نوزاد) کاهش یابد.
علاوه بر مواردی که در بالا اشاره شد، بازی‌های دیگری نیز می‌توانید با نوزاد خود انجام دهید؛ مثل:
- بازی با عروسک‌های انگشتی
- ماساژ و نوازش بدن نوزاد
- بازی با آب (مثلاً در حمام)
- بیرون بردن نوزاد
حرف آخر!
از طریق بازی، کودک شما با دنیای اطراف خود آشنا می‌شود. بازی همچنین به بخش‌هایی از مغز کودک شما کمک می‌کند تا رشد کند. بازی‌هایی که نوزاد شما را به حرکت وا‌می‌دارد، قدرت عضلانی و همچنین مهارت‌های حرکتی را بهبود می‌دهد. بازی کردن لحظات زیبا و به‌یادماندنی برای شما و نوزادتان خلق می‌کند.
ما در این مطلب سعی کردیم به‌صورت مختصر، شما را با نکاتی راجع به بازی با نوزاد، آشنا کنیم. در مطالب بعدی درباره بازی در سنین مختلف صحبت خواهیم کرد.
