احتمالاً اصطلاح «سندروم مرگ ناگهانی نوزاد» به گوشتان خورده است. دانشمندان سندروم مرگ ناگهانی نوزاد یا SIDS را مرگ ناگهانی و غیرقابل توضیح یک نوزاد تعریف می‌کنند. این سندروم به مرگ گهواره نیز معروف است؛ چراکه مرگ ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که کودک در گهواره خوابیده است.
شما ماه‌ها منتظر به دنیا آمدن فرزندتان بوده‌اید. حالا دیگر می‌توانید نوزاد دلبندتان را در آغوش بگیرید و از حضور او لذت ببرید. طبیعی است که برای مراقبت از نوزادتان، مخصوصاً اگر اولین فرزندتان است، نگران باشید و کمی دلهره داشته باشید. همه نوزادان به مراقبت‌های ضروری نیاز دارند تا خطر بیماری به حداقل برسد و رشد و نمو آن‌ها را به بهترین نحو پیش برود. یکی از زمان‌هایی که شما باید بیشتر نگران و مراقب نوزادتان باشید زمان خواب است.
ما در این مطلب می‌خواهیم شما را با اصول مراقبت از نوزادتان در هنگام خواب و به‌خصوص برای پیشگیری از سندروم مرگ ناگهانی نوزاد آشنا کنیم. پس با ما همراه باشید!
فهرست مطالب
- سندروم مرگ ناگهانی نوزاد چیست؟
- چه چیزی باعث SIDS می‌شود؟
- چگونه خطر سندروم مرگ ناگهانی نوزاد را کاهش دهیم؟
سندروم مرگ ناگهانی نوزاد چیست؟
سندروم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) مرگ ناگهانی یک نوزاد زیر 1 سال است که علت آن پس از کالبدشکافی، بررسی صحنه مرگ و بررسی تاریخچه بالینی قابل توضیح نیست. این سندروم گاهی اوقات مرگ گهواره نیز نامیده می‌شود، زیرا مرگ معمولاً همراه با خواب است و اغلب در حالی رخ می‌دهد که نوزاد در گهواره یا تخت خود خوابیده است. SIDS یکی از علل اصلی مرگ‌ومیر در نوزادان از یک‌ماهگی تا یک‌سالگی است و اغلب بین 2 تا 4 ماهگی اتفاق می‌افتد.
اگرچه علت این مرگ ناگهانی ناشناخته است، به نظر می‌رسد که SIDS ممکن است با نقص در بخشی از مغز نوزاد که تنفس و بیداری در طول خواب را کنترل می‌کند، مرتبط باشد. محققان عواملی را کشف کرده‌اند که ممکن است نوزادان را در معرض خطر بیشتری قرار دهد. آن‌ها همچنین اقداماتی را شناسایی کرده‌اند که می‌توانید برای پیشگیری از سندروم مرگ ناگهانی نوزاد انجام دهید.
چه چیزی باعث SIDS می‌شود؟
همان‌طور که اشاره شد، علت دقیق SIDS ناشناخته است، اما تصور می‌شود که به ترکیبی از عوامل مربوط می‌شود. کارشناسان معتقدند سندروم مرگ ناگهانی نوزاد در مرحله خاصی از رشد کودک رخ می‌دهد و نوزادانی را که در برابر استرس‌های محیطی آسیب‌پذیر هستند تحت تأثیر قرار می‌دهد. این آسیب‌پذیری ممکن است ناشی از تولد نارس یا وزن کم هنگام تولد باشد یا به دلایل دیگری که هنوز شناسایی نشده‌اند.
استرس‌های محیطی می‌تواند شامل در معرض دود سیگار بودن، گیرکردن در رختخواب، یک بیماری جزئی یا انسداد تنفسی باشد. تصور می‌شود نوزادانی که بر اثر SIDS می‌میرند، در نحوه پاسخ به این استرس‌ها و نحوه تنظیم ضربان قلب، تنفس و دمای خود مشکل دارند.
عوامل خطر SIDS
سندرم مرگ ناگهانی نوزاد چندین عامل خطر دارد. با توجه به اینکه می‌توان از بسیاری از این عوامل خطر جلوگیری کرد، مهم است که نسبت به آن‌ها آگاهی داشته باشیم. برخی از فاکتورهای خطر برای سندروم مرگ ناگهانی نوزاد عبارت‌اند از:
- خواباندن نوزاد به پهلو یا روی شکم (مهم‌ترین عامل خطر)
- نوزادان نارس یا کم‌وزن
- گرم شدن بیش‌ازحد کودک در خواب
- خوابیدن روی سطح خیلی نرم، با پتوهای سنگین و زیاد یا تشک خیلی نرم
- خواباندن نوزاد در گهواره‌ای که شامل اشیای نرم است.
- داشتن خواهر و برادری که به دلیل SIDS فوت کرده است یا سابقه خانوادگی ناتوانی در رشد
- سن کم مادر هنگام بارداری (زیر 20 سال)
- سیگار کشیدن مادر در دوران بارداری
- مراقبت‌های کم در دوران بارداری
چگونه خطر سندروم مرگ ناگهانی نوزاد را کاهش دهیم؟
اگرچه علت SIDS به طور کامل شناخته نشده است، شما می‌توانید اقداماتی برای کاهش خطر انجام دهید. همان‌طور که اشاره شد، مهم‌ترین عامل خطر، خواباندن نوزاد روی شکم یا پهلو است. به همین دلیل مهم‌ترین کاری که می‌توانید برای کاهش خطر سندروم مرگ ناگهانی نوزاد انجام دهید این است که کودک خود را در زمان خواب (چه برای خواب شب یا یک چرت کوتاه در طی روز) به پشت بخوابانید.
اقدامات پیشگیرانه از SIDS
به‌طورکلی اقدامات زیر می‌تواند در پیشگیری از مرگ ناگهانی نوزاد مؤثر باشد:
- به پشت بخوابانید: هر بار که شما یا هر فرد دیگری کودک را در سال اول زندگی می‌خوابانید، به‌جای شکم یا پهلو، کودک خود را به پشت بخوابانید. هنگامی‌که کودک شما بیدار است یا می‌تواند بدون کمک از هر دو طرف غلت بزند، این کار ضروری نیست.
- گهواره را تا حد امکان لخت و خالی نگه دارید: از یک تشک سفت استفاده کنید و از قرار دادن نوزاد روی تشک‌های ضخیم و نرم خودداری کنید. بالش‌ها، اسباب‌بازی‌ها و عروسک‌های پرزدار و نرم را در گهواره نگذارید.
- کودک خود را بیش‌ازحد گرم نکنید: برای گرم نگه‌داشتن کودک، از کیسه‌خواب یا لباس خوابی که نیاز به پوشش اضافی ندارد، استفاده کنید و سر کودک خود را نیز نپوشانید.
- نوزادتان در اتاق شما بخوابد: کودک شما بهتر است حداقل به مدت شش ماه و در صورت امکان تا یک سال در اتاق شما بخوابد؛ اما به‌تنهایی در گهواره یا تختخواب خود.
- نوزادتان از شیر شما تغذیه کند: شیردهی با شیر مادر حداقل به مدت شش ماه خطر SIDS را کاهش می‌دهد.
- از پستانک استفاده کنید: استفاده نوزاد از پستانک بدون بند در زمان خواب می‌تواند خطر سندروم مرگ ناگهانی نوزاد را کاهش دهد. اگر به نوزاد خود شیر می‌دهید، تا 3 الی 4 هفتگی نوزاد صبر کنید سپس به او پستانک بدهید تا به یک روال شیردهی عادت کند.
- کودک خود را ایمن کنید: برخی شواهد نشان می‌دهد که واکسیناسیون منظم و ایمن‌سازی می‌تواند به پیشگیری از SIDS کمک کند.
حرف آخر!
مراقبت از فرزندان برای شما مانند تمامی والدین اهمیت زیادی دارد و بعضاً موجب نگرانی شما می‌شود. شاید خواندن مطالبی راجع به بیماری یا مرگ کودکان استرس‌زا باشد یا ترسناک و تلخ به نظر بیاید ولی لازم است که والدین و تمام کسانی که با کودکان در ارتباط هستند با این عارضه‌ها و روش‌های پیشگیری از آن‌ها آشنا باشند. ما در این مطلب با سندروم مرگ ناگهانی نوزاد یا SIDS آشنا شدیم. امید است که با رعایت نکات مطرح‌شده شاهد حوادث کمتری از این دست باشیم.
